Δομή Πτυχιακής Εργασίας – Διπλωματικής Διατριβής

Τελευταία ενημέρωση: Ιούλιος 2025

Το παρόν άρθρο βασίζεται σε τεκμηριωμένη, προσωπική μας εμπειρία μελέτης άνω των 1.000 πραγματικών εργασιών από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια και στις οδηγίες συγγραφής διπλωματικών εργασιών που εφαρμόζουν προκειμένου να σας δώσουμε μια αξιόπιστη δομή εργασίας. * Η συγκεκριμένη δομή είναι γενική φυσικά καθώς η κάθε εργασία μπορεί να έχει διαφορετική δομή ανάλογα τον τύπο της εργασίας.

Η σωστή δομή μιας πτυχιακής εργασίας είναι θεμελιώδης για την αποτελεσματική παρουσίαση των ιδεών και των ευρημάτων σας. Ο ίδιος οδηγός μπορεί να εφαρμοστεί και για τη δομή διπλωματικής εργασίας ή διδακτορικής διατριβής. Ακολουθώντας μια τυπική δομή, διευκολύνετε τον αναγνώστη να κατανοήσει το περιεχόμενο και να αξιολογήσει την ποιότητα της έρευνάς σας.

Παρακάτω παρουσιάζεται μια αναλυτική περιγραφή της δομής μιας ακαδημαϊκής εργασίας μαζί με επεξήγηση και παραδείγματα όπου χρειάζεται:

1. Τίτλος (Title)

Ο τίτλος πρέπει να είναι περιεκτικός και να αντανακλά με ακρίβεια το θέμα της εργασίας. Θα πρέπει να είναι σύντομος, συνήθως όχι περισσότερες από 12 λέξεις, και να αποφεύγονται οι αόριστες φράσεις.

Παράδειγμα:

• Λανθασμένος τίτλος: “Μελέτη της συμπεριφοράς”
• Σωστός τίτλος: “Μελέτη της καταναλωτικής συμπεριφοράς σε διαδικτυακά καταστήματα στην Ελλάδα”

2. Περίληψη (Abstract)

Η περίληψη συνοψίζει το τι μελετήθηκε, πώς μελετήθηκε, τι βρέθηκε, και ποια είναι η σημασία του. Το μέγεθός της κυμαίνεται μεταξύ 150–250 λέξεων και πρέπει να είναι αυτόνομο κείμενο χωρίς παραπομπές.

Περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία:

• Σκοπός της έρευνας
• Μεθοδολογία
• Κύρια αποτελέσματα
• Συμπεράσματα

Η περίληψη πρέπει να είναι αυτόνομη και να παρέχει μια σαφή εικόνα του περιεχομένου της εργασίας.

Συμβουλή: Γράψτε την περίληψη στο τέλος, αφού ολοκληρώσετε την εργασία.

3. Πίνακας Περιεχομένων (Table of Contents)

Ο πίνακας περιεχομένων δημιουργείται αυτόματα μέσω των στυλ επικεφαλίδων του Word και περιλαμβάνει όλες τις κύριες και δευτερεύουσες ενότητες. Σε πολλά τμήματα (π.χ. ΕΚΠΑ Φιλολογίας), η μορφολογική πληρότητα αποτελεί προϋπόθεση αποδοχής εργασίας. Δείτε τον οδηγό μας για το πως να κάνετε αυτόματο πίνακα περιεχομένων.

4. Εισαγωγή (Introduction)

Η εισαγωγή θέτει το πλαίσιο της εργασίας και παρουσιάζει το θέμα. Περιλαμβάνει:

• Υπόβαθρο: Γενική επισκόπηση του θέματος και η σημασία του.
• Ερευνητικό πρόβλημα ή ερώτημα: Τι επιδιώκετε να εξετάσετε ή να απαντήσετε.
• Στόχοι και σκοποί: Τι θέλετε να επιτύχετε με την εργασία σας.
• Υπόθεση (αν υπάρχει): Μια προτεινόμενη εξήγηση που θα εξετάσετε.
• Δομή της εργασίας: Σύντομη περιγραφή των κεφαλαίων που ακολουθούν.

💡 Χρήσιμη τεχνική: η μέθοδος “funnel”, από γενικό → ειδικό → εστιασμένο. Κεντρίστε το ενδιαφέρον του αναγνώστη με μια ενδιαφέρουσα εισαγωγή.

5. Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας (Literature Review)

Σε αυτή την ενότητα παρουσιάζετε και αναλύετε την υπάρχουσα βιβλιογραφία που σχετίζεται με το θέμα σας. Εδώ παρουσιάζεται η θεωρητική βάση και η κριτική αξιολόγηση προηγούμενων μελετών. Μην καταγράφετε απλώς τίτλους αναλύστε τις ομοιότητες, διαφορές και τα κενά στη βιβλιογραφία.

• Παρουσίαση βασικών θεωριών και εννοιών
• Σύγκριση και αντιπαράθεση διαφορετικών μελετών
• Εντοπισμός κενών ή αντιφάσεων στη βιβλιογραφία
• Τοποθέτηση της έρευνάς σας στο υπάρχον πλαίσιο

📌Ένα πολύ συχνό λάθος που εντοπίζουμε κατά την επιμέλεια εργασιών είναι η σύγχυση της βιβλιογραφικής ανασκόπησης με απλή περίληψη θεωριών. Η κριτική σύνθεση απαιτεί αξιολόγηση, συγκριτική ανάλυση και εντοπισμό ερευνητικών κενών — στοιχεία που αξιολογούνται αυστηρά από τις ακαδημαϊκές επιτροπές.

6. Μεθοδολογία (Methodology)

Περιγράψτε λεπτομερώς πώς διεξήχθη η έρευνά σας.

• Ερευνητική προσέγγιση: Ποιοτική, ποσοτική ή μικτή μέθοδος.
• Σχεδιασμός έρευνας: Πείραμα, μελέτη περίπτωσης, έρευνα πεδίου κ.λπ.
• Δείγμα: Πληθυσμός και μέγεθος δείγματος, κριτήρια επιλογής.
• Μέθοδοι συλλογής δεδομένων: Ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, παρατηρήσεις.
• Μέθοδοι ανάλυσης δεδομένων: Στατιστικές μέθοδοι, θεματική ανάλυση.
• Ηθικά ζητήματα: Πώς αντιμετωπίστηκαν θέματα ηθικής και δεοντολογίας.

Συμβουλή: Να είστε λεπτομερείς ώστε η έρευνά σας να μπορεί να αναπαραχθεί. Δείτε περισσότερες συμβουλές για τη Μεθοδολογία έρευνας.

7. Αποτελέσματα (Results)

Παρουσιάστε τα ευρήματα της έρευνάς σας χωρίς ερμηνεία και προσωπικές απόψεις.

• Παρουσίαση δεδομένων: Χρησιμοποιήστε πίνακες, γραφήματα και διαγράμματα.
• Στατιστικά αποτελέσματα: Αναφορά σημαντικών στατιστικών δεικτών.
• Περιγραφή ευρημάτων: Σαφής και οργανωμένη παρουσίαση των αποτελεσμάτων.

Συμβουλή: Χρησιμοποιήστε οπτικά μέσα για να ενισχύσετε την κατανόηση.

8. Συζήτηση (Discussion)

Ερμηνεύστε τα αποτελέσματά σας και συνδέστε τα με την ερευνητική ερώτηση.

• Ανάλυση ευρημάτων: Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα;
• Σύγκριση με τη βιβλιογραφία: Πώς ευθυγραμμίζονται ή διαφέρουν από προηγούμενες μελέτες;
• Ερμηνεία των αποτελεσμάτων: Πιθανοί λόγοι για τα ευρήματα.
• Περιορισμοί της μελέτης: Αναγνώριση τυχόν περιορισμών και επιπτώσεών τους.
• Προτάσεις για μελλοντική έρευνα: Πεδία που χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση.

📌 Από την επιμέλεια εκατοντάδων κεφαλαίων “Συζήτησης”, προτείνουμε στους φοιτητές να αφιερώνουν ξεχωριστή παράγραφο σε κάθε σημαντικό εύρημα και να το συσχετίζουν με αντίστοιχη βιβλιογραφία. Η αποσπασματική συζήτηση οδηγεί συχνά σε βαθμολογικές περικοπές.

9. Συμπεράσματα (Conclusion)

Συνοψίστε τα κύρια σημεία της εργασίας σας.

• Ανακεφαλαίωση ευρημάτων: Συνοπτική παρουσίαση των σημαντικών ευρημάτων.
• Απάντηση στην ερευνητική ερώτηση: Συνοψίστε πώς τα ευρήματα απαντούν στο αρχικό ερώτημα.
• Σημασία της έρευνας: Επισημάνετε τη συμβολή της εργασίας σας στον τομέα.
• Τελικές σκέψεις: Οποιαδήποτε τελευταία σχόλια ή προτροπές.

Συμβουλή: Μην εισάγετε νέες πληροφορίες σε αυτή την ενότητα.

10. Βιβλιογραφία (References)

Παραθέστε όλες τις πηγές που χρησιμοποιήσατε. Πολύ συχνά οι φοιτητές χρησιμοποιούν αταξινόμητες ή ελλιπώς διαμορφωμένες βιβλιογραφίες. Στην πράξη, μια καλοσυνταγμένη λίστα με σωστή μορφοποίηση APA ή Harvard έχει θετικό αντίκτυπο στην τελική βαθμολόγηση, ιδιαίτερα σε θεσμικά αυστηρά τμήματα όπως το ΕΚΠΑ και το Πάντειο.

• Συμμόρφωση με το πρότυπο αναφοράς: APA, Harvard, IEEE, MLA κ.λπ.
• Αλφαβητική σειρά: Ταξινομήστε τις πηγές αλφαβητικά.
• Πλήρεις καταχωρίσεις: Συμπεριλάβετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για κάθε πηγή.

📌 Χρησιμοποιήστε εργαλεία όπως Mendeley, Zotero ή το Word Citation Manager για συνέπεια.

11. Παραρτήματα (Appendices)

Εδώ μπορείτε να συμπεριλάβετε επιπλέον υλικό που υποστηρίζει την εργασία σας αλλά δεν είναι απαραίτητο στο κύριο κείμενο.

• Ερωτηματολόγια
• Στατιστικοί πίνακες
• Πρόσθετα γραφήματα
• Λεπτομερής ανάλυση δεδομένων

📌 Αναφορά στα παραρτήματα γίνεται στο κυρίως σώμα (π.χ. «βλ. Παράρτημα Α»).

12. Ευχαριστίες (Acknowledgements) [Προαιρετικό]

Ευχαριστήστε όσους σας βοήθησαν στην ολοκλήρωση της εργασίας.

• Ακαδημαϊκοί σύμβουλοι
• Συμμετέχοντες στην έρευνα
• Οικογένεια και φίλοι

Συμβουλή: Κρατήστε τις ευχαριστίες σύντομες και επαγγελματικές.

13. Λίστα Πινάκων και Γραφημάτων (List of Tables and Figures) [Προαιρετικό]

Εάν η εργασία σας περιλαμβάνει πολλούς πίνακες και γραφήματα, μπορείτε να συμπεριλάβετε μια λίστα για εύκολη αναφορά.

---

Γενικές Συμβουλές

• Συνεπής μορφοποίηση: Χρησιμοποιήστε το ίδιο στυλ γραμματοσειράς, μεγέθους και διάστιχου σε όλο το έγγραφο.
• Αρίθμηση σελίδων: Βεβαιωθείτε ότι οι σελίδες είναι αριθμημένες σωστά.
• Γλώσσα και ύφος: Χρησιμοποιήστε επίσημη γλώσσα και αποφύγετε την καθομιλουμένη.
• Έλεγχος ορθογραφίας και γραμματικής: Χρησιμοποιήστε εργαλεία ελέγχου ή ζητήστε από κάποιον να διαβάσει την εργασία σας.

Συνοψίζοντας

Η σωστή δομή μιας ακαδημαϊκής εργασίας δεν είναι απλώς τεχνική απαίτηση — είναι το μέσο μέσω του οποίου επιτυγχάνεται επιστημονική διαφάνεια, δομική καθαρότητα, και ερευνητική αξιοπιστία. Η ομάδα μας στο SBS Studies εφαρμόζει με συνέπεια τις παραπάνω οδηγίες σε κάθε φοιτητικό έργο, ενισχύοντας την ποιότητα και τη βαθμολογική αξιολόγηση με τεκμηριωμένο τρόπο.

Για ερωτήσεις ή καθοδήγηση, επικοινωνήστε με τη συντακτική ομάδα στο info@sbs-studies.gr

Βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε

Ελληνικές πηγές

University of Piraeus – Guidelines for Writing MSc Theses, Department of Finance and Banking

Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου – ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΠΜΣ

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ΔΠΘ – Οδηγός εκπόνησης διπλωματικής εργασίας

ΕΚΠΑ – Οδηγός διπλωματικών εργασιών

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ – ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Διεθνείς πηγές

• University of Manchester (2025). Academic Phrasebank. Διαθέσιμο σε: https://www.phrasebank.manchester.ac.uk/ [Ανάκτηση 31 Ιουλίου 2025]

• Purdue University Online Writing Lab (2025a). Writing a Research Paper. Διαθέσιμο σε: https://owl.purdue.edu/owl/general_writing/common_writing_assignments/research_papers/index.html [Ανάκτηση 31 Ιουλίου 2025]

• Purdue University Online Writing Lab (2025b). APA Sample Paper. Διαθέσιμο σε: https://owl.purdue.edu/owl/research_and_citation/apa_style/apa_formatting_and_style_guide/apa_sample_paper.html [Ανάκτηση 31 Ιουλίου 2025]